Selma Selman: Sleeping Guards

De gevaarlijkste vrouw ter wereld
Selma Selman is kunstenaar en activist. Afkomstig uit een familie van schroothandelaren kent ze de noodzaak van recyclen van huis uit. Die wetenschap vormt de kern van haar multidisciplinaire oeuvre. Selman omschreef zichzelf eens als ‘de gevaarlijkste vrouw ter wereld’. Ze sloopt auto’s en computers, soms zelfs met een bijl. En in luide performances geeft ze uiting aan haar woede over de bestaande machtsverhoudingen en de drang om die te doorbreken. Tegelijkertijd is de omschrijving als ‘gevaarlijkste vrouw’ ook een verwijzing naar de vooroordelen ten aanzien van mensen uit de Roma-gemeenschap, zoals Selman zelf. Ze groeide op in die gemeenschap ten tijde van en na de Bosnische burgeroorlog. In haar werk vormen haar persoonlijke ervaringen een belangrijk uitgangspunt. Stereotiepe denkbeelden, de rol van de vrouw en discriminatie zijn daarin terugkerende onderwerpen. Juist door die persoonlijke ervaringen in haar kunst te verwerken zet ze aan tot reflectie op de bestaande machtsstructuren in onze samenleving.

Performance
De tentoonstelling wordt geopend met de grootschalige performance Motherboards, die Selman op 29 januari voor het eerst in Nederland zal opvoeren. Daarin sloopt zij samen met haar familie afgedankte computeronderdelen (moederborden) om er goud uit te halen. De geluiden van het slopen, begeleid door een operazangeres, een gitarist en een geluidstechnicus, worden live gecombineerd met nieuwe teksten van Selman tot de performance-opera Motherboards.

Sleeping Guards
In de tentoonstelling Sleeping Guards is de installatie Motherboards te zien, een sculptuur gemaakt van de restanten van de performance. Er zijn ook drie gouden miniatuurobjecten, waaronder Motherboards (A Golden Nail) en het nieuw vervaardigde Motherboards (Spoon), die verguld zijn met het goud dat uit moederborden werd gehaald bij eerdere performances. Daarnaast zijn er reusachtige sloopgrijpers – een vertrouwd item in het schrootbedrijf van Selmans familie – die zij veranderde in ‘levende’ bloemen: kinetische sculpturen die zich openen en sluiten. En de traumatische oorlogservaring van haar moeder gebruikte ze om de film Crossing the Blue Bridge te maken, waarin herinnering, geschiedenis en mythologie worden samengebald tot een activistisch en feministisch voorbeeld. Om de installatie heen hangt de geur The Most Dangerous Woman in the World, die door de kunstenaar met een parfumeur werd ontwikkeld. In dezelfde zaal is een nieuwe serie tekeningen te zien waarin vrouwelijke figuren overvloeien in hybride wezens; Selman lijkt daarin verschillende identiteiten van zichzelf te onderzoeken.

Selman verbindt uitersten: de droom en de werkelijkheid, het agressieve en het zachte. Dat geldt ook voor meerduidige titel Sleeping Guards, die gelezen kan worden als ‘slapende wachters’ óf als ‘hoeders over de slaap’: onzichtbare krachten die waken over Selmans afwisselend geëngageerde, activistische en gevoelige werk. In onderstaande video vertelt Selman meer over de verschillende werken in de tentoonstelling Sleeping Guards.